AKNE ROZASEA -GÜL AKNESİ
Özellikle yüzü etkileyen kızarma atakları, yüzeysel damarlarda belirginleşme, sivilcemsi oluşumlarla karakterize kronik bir deri hastalığıdır. Rozesea, toplumun %10’unu etkiler. Özellikle açık tenli kişilerde görülür. Rozesa’nın başlangıcı genellikle 20 ile 50 yaşlar arasındadır. Kadınlarda daha fazla görülür, ancak erkeklerde daha ağır seyredebilir.
Rozasea’nın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Birçok sebebe bağlı olarak gelişip ilerleyebilir. Damarsal aşırı reaksiyon, temas alerjilerine duyarlı hassas bir cilt, güneş ışınları, demodex diye adlandırılan bazı cilt parazitlerinin deride artışı ve genetik faktörler özellikle etkili olduğu düşünülmektedir. Rozaesa’da görülen tekrarlayan kızarma atakları, yüzeysel deri damarlarında gevşemeye neden olur. Bu durum yüzeysel kılcal damarların kalıcı olarak daha belirgin olması ile sonuçlanır.
Güneş ışınlarına maruz kalma, alkol alımı, acı baharatlı tüketimi, buhar sıcak su ile temas, kafein, stres, rüzgar bu kızarıklıkları arttırabilir. Kadınlarda adet döneminden hemen öncesinde ve gebelikte atak gelişebilir. Rozasea’sı olan hastalarda migren daha sık gözlemlenmiştir. Bu bulgularda damarsal gevşeme ve genişlemenin rozasea’daki önemini vurgulamaktadır. Yanlış kullanılan kremler ve kozmetik ürünlere bağlı hassasiyetin bu hastalarda daha fazla olduğu görülmüştür. Bahar aylarında şikayetlerin artması, beyaz tenlilerde rozasea’nın daha sık görülmesi, diğer güneş hasarı belirtilerinin eşlik etmesi, güneş ışınları ile ilişkisini desteklemektedir. Demodex dediğimiz parazitler normal ciltlerde de bulunabilmektedir. Ancak kendi yaş grupları ile karşılaştırıldığında, rozasealı hastalardan sayılarının anlamlı derecede arttığı tespit edilmiştir. Rozasea’lı hastalarda, mide rahatsızlıklarına neden olan Helicobacter pylori isimli bakterinin normalden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Hastalığı bu yönüyle de değerlendirmek önemlidir.
Rozasea tanısı için klinik özellikler yeterlidir. Akne ile klinik olarak benzetilse de, aslında çok iki hastalıktır. Rozasea’nın başlangıç evresinde, tekrarlayan kızarma atakları gözlenir. Zaman içerisinde bu ataklar kalıcı hale gelebilir. Özellikle orta yüzde kalıcı kızarıklık veya ileri yaşlarda ortaya çıkan sivilcemsi oluşumlar varsa rozasea akla gelmelidir. İlerleyen vakalarda deride kalınlaşma, kabalaşma, nodüller oluşabilir. Özellikle erkeklerde, burun derisindeki kalınlaşma, kabalaşma ve gözeneklerde genişleme ile burun büyüyebilir. Rozasea’nın diğer bir tuttuğu organ ise gözlerdir. Güneşe duyarlılık, yanma, batma, acıma kuruluk, kızarıklık ve kaşıntı yapabilir.
Rozasea tedavisinde ilk yapılacak olan, hastalığı arttırdığını bildiğimiz faktörlerden kaçınılmalıdır. Özellikle kozmetik kullanımında dikkatli olunmalıdır. Yağlı kremler, alkollü tonikler, ıslak makyaj temizleme mendilleri kullanılmamalıdır. Derini doğru bir temizleyici ile temizlenmesi çok önemlidir. Güneşten korunmalı ve güneş koruyucular yaz-kış kullanılmalıdır. Medikal tedavisinde, antibiyotik tedavisi ihtiyacı hastalığın evresine uygun olarak seçilir. Lokal olarak uygulanan tıbbi kremler ile derinin dengesi sağlanır. Tüm bu tedaviler ile rozasea hastalığı kontrol altına alınabilmektedir. Zaman zaman yeniden alevlenmeler ve ataklar gözlenebilmektedir. Tekrarlayan atakların kontrol edilmesinde ve sıklığının azaltılmasında, genişlemiş damarların lazerler ile tedavisi önemlidir.
